Gujarat Rubber Dam: ગુજરાતનો પહેલો રબર ડેમ છોટા ઉદેપુરમાં: 128 કરોડના પ્રોજેક્ટથી ખેડૂતોને ફાયદો!
Gujarat Rubber Dam: છોટા ઉદેપુર જિલ્લાના બોડેલી તાલુકામાં હિરણ નદી પર ગુજરાતનો પહેલો રબર ડેમ બનશે. 128 કરોડના ખર્ચે બે તબક્કામાં આ ડેમની કામગીરી પૂર્ણ થશે, જેનાથી 60 ગામોને પીવાનું અને સિંચાઈ માટેનું પાણી મળી રહેશે.
ગુજરાતનો પહેલો રબર ડેમ છોટા ઉદેપુરમાં બનશે
છોટા ઉદેપુર જિલ્લાના બોડેલી તાલુકાના રાજવાસણા ખાતે હિરણ નદી પર ગુજરાતનો પહેલો રબર ડેમ બનાવવામાં આવશે. આ ડેમ માટે ગુજરાત સરકારે 100 કરોડની ફાળવણી કરી છે, જ્યારે કેનાલ પ્રોજેક્ટ માટે વધારાના 28 કરોડ રૂપિયાની મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
આ ડેમ આજુબાજુના 60 જેટલા ગામોને પીવાનું અને સિંચાઈનું પાણી ઉપલબ્ધ કરાવશે. હાલમાં, 1956માં બનાવવામાં આવેલું આડબંધ કાંપ ભરાવાને કારણે અસરગ્રસ્ત છે, જેના કારણે પાણી સંગ્રહ થતો નથી. નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને બાંધવામાં આવતો રબર ડેમ ખેડૂતો માટે આશીર્વાદ સાબિત થશે.
રબર ડેમની કામગીરી બે તબક્કામાં થશે
રાજવાસણા ખાતે બનેલા આ રબર ડેમ પ્રોજેક્ટની કામગીરી બે તબક્કામાં પૂર્ણ કરાશે:
પ્રથમ તબક્કામાં:
રબર ડેમનું બાંધકામ થશે.
હળવા પડેલા કાંપને દૂર કરવામાં આવશે.
નદી કિનારે રક્ષણાત્મક દીવાલ બનાવવામાં આવશે.
બીજા તબક્કામાં:
કેનાલ (નહેર) નેટવર્કનું નિર્માણ કરવામાં આવશે, જેથી પાણી ખેતરો સુધી પહોંચે.
લિફ્ટ ઈરીગેશન સ્કીમ અંતર્ગત ખેડૂતોએ સિંચાઈ માટે વધુ સગવડો મળશે.
સરકારની મંજૂરી પછી, વર્ક ઓર્ડર આપવામાં આવી ગયો છે અને ટૂંક સમયમાં ડેમનું બાંધકામ શરૂ થશે.
રબર ડેમ કેવી રીતે કામ કરે?
હાલ ડેમ સમુદ્ર સપાટીથી 84 મીટર ઊંચાઈએ છે, જેમાંથી 1.5 મીટર કાંપ દૂર કરવામાં આવશે.
ચોમાસામાં ડેમમાંથી હવા કાઢી, પાણીનું પ્રવાહ મોભે જવામાં આવશે.
ચોમાસા પછી ફરી હવા ભરી, ડેમને પાણી સંગ્રહ કરવા માટે તૈયાર કરવામાં આવશે.
આ ટેકનોલોજી 60 ગામોને પીવાનું અને ખેતી માટે સિંચાઈનું પાણી ઉપલબ્ધ કરાવશે.
ખેડૂતો માટે આશીર્વાદ સાબિત થશે
ત્રણ સિઝન માટે પાક:
રાજવાસણા અને આસપાસના ખેડૂતોએ અત્યાર સુધી ફક્ત ચોમાસું અને શિયાળું પાક ઉગાડવાની સીમિતતા હતી. ડેમ બન્યા પછી ઉનાળુ પાક પણ ઉગાડી શકાશે.
જમીન અને પાણી સ્તર પર અસર:
હાલમાં ગ્રાઉન્ડ વોટર લેવલ 10 થી 40 ફૂટ છે, પણ પથ્થરિયાળી માટીના કારણે પાણી ટકતું નથી. ડેમ બનવાથી જમીનના પાણીનું સ્તર ઉંચું જશે અને ખેડૂતોને વધુ ફાયદો મળશે.
100 ગામોને લાભ:
આ ડેમ કુલ 100 ગામોને સિંચાઈ અને પીવાનું પાણી પૂરૂં પાડશે, જેના કારણે કૃષિ ઉત્પાદન વધશે અને ખેડૂતોની આવકમાં વધારો થશે.
રાજવાસણા ડેમનો ઈતિહાસ
રાજવાસણા ખાતે 8 મે 1954ના રોજ તત્કાલીન મુંબઈ રાજ્યના બાંધકામ પ્રધાન નાયક નિંબાલકર દ્વારા ડેમનું શિલાન્યાસ કરવામાં આવ્યું હતું. 1958માં આ ડેમ તૈયાર થયો હતો, જે આજ સુધી પંથક માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થયો છે.
હવે 2025માં આ ડેમને આધુનિક ટેકનોલોજીથી રિ-ડેવલપ કરવામાં આવશે, જેનાથી 100 ગામોને પાણી માટે કોઈ તકલીફ ન રહે.
ગુજરાત સરકાર દ્વારા 128 કરોડના ખર્ચે બનેલ આ રબર ડેમ ખેડૂતો માટે મહત્વપૂર્ણ સાબિત થશે. નદીના પાણીનો સંગ્રહ વધશે, જમીનનું પાણી સ્તર ઉંચું જશે અને સિંચાઈની સુવિધા ઉપલબ્ધ થશે. આ ગુજરાતનો પ્રથમ રબર ડેમ હશે, જે નવા યોગદાનો સાથે રાજ્ય માટે ઐતિહાસિક સિદ્ધિ સાબિત થશે.
